Cờ vây là một trong những bộ môn khiến người chơi phải đau đầu khi tính các nước đi sao cho chiến thắng. Trò chơi này đã có từ rất lâu đời, thời trung Hoa cổ đại khoảng 2500 năm trước. Không biết từ bao giờ nó đi vào đời sống của những người Trung Hoa và trở thành một trò chơi hack não được yêu thích hàng đầu. Nếu bạn quan tâm đến cờ vây nhưng chưa biết cờ vây là gì, cách chơi cờ vây ra sao thì hãy tham khảo bài viết dưới đây.
Cờ vây là gì?
Cờ vây là một trò chơi thuộc chiến lược trừu tượng, dành cho hai người chơi, mục tiêu của trò này là bao vây nhiều lãnh thổ hơn đối thủ.
Tính đến khoảng giữa năm 2008, đã có đến khoảng trên 40 triệu người chơi cờ vây trên khắp thế giới, tại khu vực Đông Á chiếm 1 phần rất đông. Tuy các quy tắc chơi nhìn chung tương đối đơn giản. Nhưng xét về mặt chiến thuật, cờ vây lại có thể thiên biến vạn hóa vô cùng phức tạp, độ phức tạp đó còn cao hơn cả cờ vua.
Cờ vây có một bàn cờ kích thước lớn hơn với nhiều phạm vi để chơi hơn và các ván đấu có thể kéo dài hơn.
Tìm hiểu bố cục bàn cờ vây và các quân cờ
1. Bàn cờ vây
Bàn cờ vây gồm có các đường thẳng dọc, cắt các đường thẳng ngang để tạo thành những ô vuông có giao điểm đều đặn. Hiện nay, phổ biến nhất là những bàn cờ: 9×9 hoặc 13×13 hoặc 19×19 (đơn vị tính theo số ô vuông).
Trong văn hóa phương Đông, bàn cờ kích thước 19×19 ô vuông (tức là có 361 giao điểm). Có nghĩa tượng trưng cho 361 ngày trong năm (được tính theo lịch m) và ở 4 góc bàn cờ, sẽ tượng trưng cho 4 mùa Xuân, Hạ, Thu và Đông.
Nếu bạn là người mới chơi, thì lời khuyên là bạn nên chơi bàn cờ 9×9 để dễ dàng nắm rõ một số chiến thuật cơ bản. Sau đó, nếu muốn tăng thêm không gian cho bàn cờ, bạn có thể sử dụng các phiên bản nâng cấp. Đó là bàn 13×13, đồng nghĩa với việc bạn phải học thêm nhiều mẹo, và linh động trong lối chơi. Bởi vì mỗi bàn có 1 chiến thuật khác nhau, không thể áp dụng các chiến thuật cơ bản như ở bàn 9×9 nữa.
2. Các quân cờ trong bàn cờ vây
Quân cờ sẽ gồm có 2 loại là Đen và Trắng. Trên mỗi bàn cờ sẽ có tổng cộng khoảng 400 quân (chia đều cho 2 bên trắng và đen), vừa đủ để đặt được vào tất cả các điểm giao nhau trên tất cả các loại bàn cờ.
Hướng dẫn luật chơi cờ vây cơ bản
Để chơi được cờ vây, người chơi cần phải nắm rõ các luật chơi:
Điều số 1: Khi bắt đầu vào trận đấu, trên bàn cờ sẽ không được có bất kỳ một quân nào, và sau đó người cầm quân Đen sẽ được phép đi trước.
Điều số 2: Bạn có thể đặt bất kỳ quân cờ vào bất cứ giao điểm nào mà bạn muốn. Tuy nhiên, nhất định Không được đặt vào giữa hay ở trên cạnh của ô vuông và chỉ được đặt quân ở trong phạm vi của bàn cờ mà thôi.
Điều số 3: Quân cờ một khi đã được đặt xuống bàn cờ, là không được phép đi lại, đây là quy tắc bất di bất dịch (ngoại trừ trường hợp bị ăn quân).
Điều số 4: Sau khi đã đặt 1 quân cờ xuống bàn, thì lượt chơi của bạn sẽ kết thúc và bắt đầu đến lượt của đối thủ (hoặc là ngược lại). Nếu bên nào vi phạm, mà đặt từ 2 quân trở lên trong cùng một lượt đi sẽ tính xử thua.
Điều số 5: Khi đến lượt chơi của mình, người chơi có thể được phép bỏ lượt không đi. Khi mà cả 2 người chơi cùng bỏ lượt, thì ván cờ sẽ tính kết thúc, và kết quả thắng thua sẽ được định đoạt bằng cách đếm ra số quân cờ đã được đặt trên bàn cờ. Người chơi nào có số quân cờ được đặt xuống nhiều hơn, là sẽ giành chiến thắng.
Hướng dẫn cách chơi cờ vây cơ bản cho người mới bắt đầu
1. Bước ăn quân trong cờ vây
Người mới làm quen nên hiểu rõ được luật và cách vây bắt quân cơ bản. Bí quyết ở giai đoạn này là bạn cần đọc kỹ luật ăn quân và làm bài tập để nắm vững được tinh thần của nó.
Sau khi đã nắm tương đối về luật chơi ăn quân, hãy chơi thử trên bàn 9×9 hoặc 13×13 để hiểu rõ hình ăn quân cơ bản.
Lưu ý, bước này chỉ để bạn dễ làm quen với luật ăn quân thôi, và thường thì bạn sẽ là người bị quân ăn nhiều hơn là đối thủ. Vì chúng ta cần phải tiếp tục xem các luật khác để học tiếp mà.
2. Bước về điểm hết khí
Miễn là tại vị trí đó còn khí, thì ta sẽ được đặt cờ vào. Nếu tại vị trí bạn muốn đặt quân là vào đúng điểm hết khí nhưng đó lại là điểm nối quân của mình thì bạn vẫn được phép đặt quân.
Ví dụ: Điểm tam giác là nơi hết khí của đen, nên quân đen sẽ không được phép đặt vào điểm đó. Nhưng đây lại là điểm nối quân của cờ trắng nên quân trắng sẽ được phép đặt.
Tuy nhiên, có trường hợp ngoại lệ là ta vẫn được phép đặt vào điểm hết khí, khi đó có thể ăn được quân của đối phương. Khi quân đen đi vào các vị trí tam giác, thì những quân trắng đã bị hết khí sẽ bị loại khỏi ván đấu.
3. Về mục tiêu ván cờ – Đất
Để có thể giành được chiến thắng, bạn phải thu được càng nhiều Đất sẽ càng tốt. Đất được hiểu là là số giao điểm trống trên bàn cờ đó, mà quân mình có thể bao vây được. Điểm này có thể tính ở trong phạm vi giữa quân mình với các cạnh của bàn cờ.
Khi bản thân đã cảm thấy chiếm hết được đất trong khả năng của mình, thì người chơi có thể được phép bỏ lượt. Khi cả 2 người chơi đều bỏ lượt, thì ván đấu sẽ tính là kết thúc và bắt đầu đếm các điểm đất để quyết định kết quả thắng thua…
Có 1 lưu ý nhỏ là quân trắng sẽ được cộng từ 5.5 đến 6.5 Đất, tùy theo giao ước trước trận đấu bắt đầu, vì nó bị chịu thiệt thòi là bắt đầu sau quân Đen.
4. Bước tạo Mắt cho các quân cờ
Luật này để đề phòng trường hợp bị bạn bao vây. Mắt là điểm hết khí (hay gọi giao điểm), được quân ta bao vây xung quanh và đây cũng là nơi đối thủ không được phép đặt quân vào.
Trường hợp có 1 mắt: Nếu bạn có thể bao vây toàn bộ đám quân địch chỉ có một mắt như hình bên dưới thì có thể ăn tất cả bọn chúng.
Trường hợp có 2 mắt trở lên: Ta sẽ có 2 mắt là A và B, thì dù quân trắng có bao vây được hết đám quân của đen. Đồng thời, đặt một quân vào một mắt bất kỳ (là A hoặc B) thì quân đen chỉ còn một mắt để vận khí. Ngay lập tức, nếu quân trắng vừa đặt vào đó sẽ bị loại ngay và quân đen vẫn sẽ sống.
5. Thu quan trong cờ vây
Sẽ diễn ra khi mà ranh giới của mỗi quân đã được bắt đầu, nhưng vẫn có thể đi tiếp (giai đoạn giữa ván đấu trở về sau). Hai người chơi sẽ bắt đầu mở rộng, hay còn là chiếm thêm đất về phần mình, vì lúc này đã có phòng tuyến vững chắc ở phía sau.
6. Kết thúc ván cờ
Khi cả 2 người chơi đều đã từ bỏ lượt của mình thì ván cờ sẽ tính là kết thúc. Lúc này, cả người thắng thua sẽ được tính bằng cách đếm Đất của mỗi người. Người chơi nào có được nhiều Đất hơn, thì sẽ giành chiến thắng.
Hướng dẫn cách chơi cờ vây giỏi dựa theo “bí kíp” của các cao thủ
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu được về bí kíp “Bốn phương diện” của cao thủ cờ vây Lưu Trọng Phủ.
Bố trí: thì cần phải chặt chẽ, và liền mạch cốt sao cho quân nọ liền với quân kia. Chúng có ràng buộc, hỗ trợ lẫn nhau nhưng cũng đừng để quá gần nhau và trở thành một thế cờ phức tạp.
Tấn công: khi vừa ổn định thế cờ, là ngay phải lập tức bạn hãy tìm cơ hội tấn công vào trận địa của đối phương, để bên mình không rơi vào tình thế bị đối thủ uy hiếp…
Dụng chiến: tìm nơi nào không ảnh hưởng đến bên mình, không làm hại đến tất cả bố cục thì hãy đi.
Thu xả: phàm bên trong, mà có đầy đủ ắt sẽ dự tính được chước lạ. Bên ngoài mà đầy đủ, thì hình thể sẽ được phong long, dẫu có ít thì cũng có thể thu về và bảo vệ mình.
Tất cả mọi người chơi, đều muốn tiến bộ nhanh khi chơi cờ vây. Cũng giống như vậy, bạn sẽ hài lòng chỉ với việc kiếm thêm 1 hoặc 2 mục (đổi: Moku = point =điểm) trong một ván cờ. Thực ra để tiến bộ trong môn cờ vây, không chỉ là đánh giỏi thêm được 1 hoặc 2 mục, mà phải thực sự thấu hiểu được một ván cờ bạn bạn chơi.
Kỹ thuật chơi cờ vây giỏi và các nước cờ hiểm hóc
Lời khuyên của cao thủ, bao gồm 05 điều cơ bản: Đấu cờ; Sống và chết; Joseki; Những ván cờ đẳng cấp và thái độ
1. Đấu cờ
Đây là yếu tố quan trọng nhất, để đạt sự tiến bộ trong bộ môn cờ vây. Nếu bạn muốn tiên bộ thật nhanh, bạn sẽ phải chơi thật nhiều, và sẽ chẳng còn cách nào khác cả.
Tuy nhiên, chỉ có đấu cờ nhiều không thì không đủ. Chúng ta đều được biết đến hay từng được nghe nói tới những hội quán cờ vây. Mà ở đó, các hội viên đã miệt mài hết đêm này qua đêm khác, cùng với những ván cờ đánh nhanh và không bao giờ tiến bộ được. Nếu các bạn đấu cờ, thì điều quan trọng nhất là phải tìm ra được những ý cờ mới bằng cách thể hiện năng lực của thân mình. Đồng thời, phải áp dụng những ý này vào phương pháp đấu cờ của bản thân.
Để luyện được bước này, bạn cần:
- Giao thủ càng nhiều càng tốt, hãy cố gắng áp dụng những kiến thức mình đang có
- Hãy đấu các ván một cách nghiêm túc và sẵn sàng nghiên cứu lại ván cờ sau khi đấu.
- Ghi lại ít nhất 2 ván quan trọng trong thời gian 1 tuần, và xem lại ván đấu đó với những kĩ thuật đẳng cấp cao hơn.
2. Sống và chết
Đây là một khả năng đọc, là yếu tố quan trọng nhất trong sức mạnh của bộ cờ vây. Để thực hiện được kĩ năng này, bạn cần:
- Trong bình thường: hãy đọc lướt qua những chiêu thức.
- Thực sự: Cần đọc lướt qua những chiêu thức. Nhưng nhất định phải vượt qua hoàn toàn được ít nhất 7 chiêu thức trong vòng 1 tuần.
- Nghiêm túc: là thái độ cần có, cần giải quyết ít nhất 5 vấn đề cùng 1 ngày. Lướt qua kỳ thư về những chiêu cờ mà bạn đã phá được để có thể tự kiểm chứng.
3. Joseki
Trong điều kiện bình thường: Không mất thời gian để học Joseki.
- Thực sự: Sau mỗi ván đấu, hãy tìm ra những Joseki trong từng ván đấu.
- Nghiêm túc: Cách nghiêm túc để có thể học Joseki, là tự thuyết phục bản thân sẽ tìm được lý do tốt nhất cho mỗi chiêu xuất ra, xuyên chuỗi liên thủ. Đây là kỹ thuật vô cùng khó, kể cả đối với một hảo thủ chuyên nghiệp.
4. Những ván cờ đẳng cấp
- Bình thường: hãy xem lại những ván cờ chuyên nghiệp như một cách để giải trí.
- Thực sự: bạn cần chơi lại những ván cờ chuyên nghiệp, với những chiêu thức đã được nghiên cứu một cách chi tiết, và cố gắng theo những nhận xét và sự logic của ván đấu.
- Nghiêm túc: Hãy cố gắng chơi lại mỗi ván đấu cho đến khi bạn nhớ được tất cả ván cờ.
Cách tốt nhất để nhớ một ván cờ, là bạn hãy hiểu ý nghĩa của từng nước đi và cố gắng tìm hiểu lý do thắng thua cho từng nước đi.
5. Thái độ
Thái độ sẽ ít quan trọng mà vì thái độ của kẻ cầm quân cờ. Có lẽ yếu tố quyết định quan trọng nhất về sự tiến bộ nhanh hay chậm chạp chính là thái độ của bạn đối với môn cờ này. Trên thực tế, hãy cố gắng giao đấu tốt hơn, và áp dụng những điều bạn học được vào trong từng ván cờ là rất quan trọng.
Mẹo chơi cờ vây nhanh thắng
1. Khi đám quân bị bao vây
Ví dụ: bên quân Trắng hết cửa thắng
Nếu quân trắng đang bị đen bao vây, việc của đen là chỉ cần đặt một quân bịt hết khí của quân Trắng. Đồng thời, đánh đòn chí mạng vào ô đánh tam giác là có thể loại bỏ hoàn toàn được quân trắng đang bị quân mình bao vây.
Với quân trắng, thì sẽ vô phương chống đỡ, vì dù có đặt bất cứ quân vào các ô khí này cũng không không thể thay đổi được tình thế.
2. Hy sinh quân
Người chơi có thể hy sinh một vài quân cờ của bản thân, để bẫy được đối thủ và đem về lợi thế cho mình. Bạn không nên tập trung vào việc ăn quân của đối thủ, mà không phân tích kỹ tình huống kẻo dính phải bẫy.
3. Tập trung chiếm đất
Cho dù bạn có loại được nhiều quân cờ đối thủ đi nữa, mà số Đất chiếm được lại ít hơn. Khi đó, vẫn sẽ bị xử thua như thường, vì mục đích của ván cờ là chiếm nhiều đất. Việc chiếm nhiều Đất cũng sẽ giúp đem lại nhiều ô Khí, ngăn không cho đối thủ phản đòn được.
4. Rèn luyện kỹ năng Thu Quan
Khi bước vào giai đoạn Thu Quan, thì tình hình lúc này sẽ vô cùng căng thẳng. 2 bên sẽ bắt đầu giành nhau từng ô đất một, nên hãy rèn luyện kỹ năng Thu Quan để không bị đối thủ trên cơ lật ngược tình thế nhé!
Vậy bạn đã nắm được cách chơi cờ vây và bí kíp chơi từ các cao thủ rồi đấy! Dù là môn chơi nào cũng cần phải có thời gian tập luyện để tăng “skill”, cờ vây cũng vậy. Bạn nên dành thời gian nghiên cứu thêm nhiều thế cờ hay để có thêm kinh nghiệm chơi cờ vây. Nếu thấy thú vị thì hãy rủ ngay bạn bè chơi cùng nhé!
